Педагог-психологтың оқушылар мен ата-аналарды емтиханға дайындау бойынша ұсыныстары. Психологтың емтиханға дайындалу бойынша ұсыныстары

Педагог-психологтың оқушылар мен ата-аналарды емтиханға дайындау бойынша ұсыныстары.

Психологтың емтиханға дайындалу бойынша ұсыныстары

1. Жұмыс орнында емтиханға дайындалу кезінде кедергі келтіретін артық ештеңе болмауы керек.

2. Сабақ алдында бөлмені желдетіңіз, теледидарды, радионы өшіріңіз.

3. Кешке кеш оқуға кеңес берілмейді, мұндай дайындық  тиімдім емес, оқыған материал минызға қонбайды.

4. Билетті алғаннан кейін, аздап болса да, сізге оңайырақ болатын сұрақпен дайындықты бастаңыз. Жауаптың үлгі жоспарын жазыңыз. Мұны істегенде, сіз бірден жеңілдік сезінесіз. Сіз өзіңізді қобалжудан босататын сияқтысыз және сіздің барлық күш-қуатыңыз емтиханға жауап беруге бағытталады.

5. Дайын жауапта кіріспе, негізгі бөлім және қорытынды бар екеніне көз жеткізіңіз.

6. Сізге қосымша сұрақ қойылады. Қорықпа. Жауап беруге асықпаңыз. Біраз ойлану керек деп айтуыңыз мүмкін. Жауапты сөйлемес бұрын ойыңызда тұжырымдаңыз.

7. Сіз қателестіңіз бе? Ештеңе етпейді? Әркімде қателіктер болады. Егер сіз қатені байқасаңыз және оны қалай түзетуге болатынын білсеңіз, оны жасаңыз. Егер сізге қате көрсетілсе және сіз өзіңіздің дұрыс екеніңізге сенімді болмасаңыз, келісесіз. Қателіктерден қорықпа! Қателерді пайдалана отырып, игерілетін материалды жақсырақ меңгеруді үйреніңіз.

8. Ықтимал сәтсіздік туралы ойлар бекер айтылмаған, олар өзін-өзі жеңілдетеді.

Алдағы емтиханға дайындалу кезінде сәтсіздікке ұшырау туралы ешқашан ойламаңыз. Керісінше, жеңістің суретін ойша салыңыз. Нақты мақсаттар қоюды үйреніңіз және оларды жүзеге асыруға ұмтылыңыз.

Эпиграф ретінде "Менің сөздігімде "мүмкін емес" деген сөз жоқ" деген сөзді алуға болады.

Емтихан тапсыратын оқушыға арналған кеңестер

Емтиханға дайындық

 Емтихандарға дайындықты бастамас бұрын, сіз өзіңіздің жұмыс орныңызды дайындағаныңыз жөн. Оқуға ыңғайлы болу үшін, ешнәрсе сабақтан алшақтатпауы үшін, емтиханға дайындалу үшін қажет нәрсенің бәрі қол астында болуы үшін бәрін ойластыру керек: оқулықтар, оқу құралдары, дәптерлер немесе жазбалар үшін қағаздар және т.б. Түстің адамға әсерін зерттейтін психологтар, интерьерге түрлі-түсті "дақтарды" енгізу ұсынылады: сары, қызғылт сары, күлгін, өйткені олар интеллектуалды белсенділікті арттырады

Емтихандарға дайындық тәртібін ойластыру қажет. Емтиханға дайындалуға кететін уақытты ескере отырып, күнделікті сабақтарға арналған материалдың көлемін анықтауға тырысатын жоспар құрған жөн.

Күнделікті іс–шараларды жоспарлау кезінде сіздің жеке ерекшеліктеріңізді ескеріп, өзіңіздің кім екеніңізді - "үкі" немесе "таңғы адам" екеніңізді анықтаған жөн. Осыған байланысты таңертеңгі немесе кешкі сағаттарды мүмкіндігінше тиімді пайдаланыңыз.

Әрбір дайындық күнінің жоспарын құра отырып, дәл бүгін пәннің қай бөлімдерін оқитыныңызды нақты анықтаған дұрыс.

Дайындық барысында күрделі немесе таныс материалды зерттеуді тарату қаншалықты орынды екенін өзіңіз анықтаңыз. Дайындық күніндегі жүкенізге байланысты бұл мәселеде икемді болыңыз.

Баламалы сабақтар пен демалысты міндетті түрде ауыстырып отыру керек. Мысалы, 40 минуттық сабақ, 10 минут – демалыс. Демалыс кезінде алысқа, мысалы, терезеге, әсіресе жабайы табиғатқа қараған жөн.

Ұсынылған емтихан сұрақтары бойынша материалды қайталау пайдалы.

Емтиханға дайындықтың әр күнінің соңында материалды қалай меңгергеніңізді тексеру қажет.

Емтихандарға дайындалу кезінде материалды сұрақтарға жауап беру жоспарларын, сызбаларын, салыстырмалы кестелерін құрастыру арқылы құрылымдау пайдалы және мұны міндетті түрде ойда емес, қағазға түсіру керек. Сұраққа жауап беру жоспарын жазған кезде сіз өз біліміңізді басқаларға беретін адамның позициясына айналасыз, яғни емтиханда не істеу керек болса, соны жасайсыз. Жоспарлар іс жүзінде пайдалы, өйткені материалды қайталау кезінде қолдануға ыңғайлы.

Ешқашан барлық материалды жатқа білуге тырысудың қажеті жоқ. Материалды түсіну маңызды, сондықтан негізгі ойлар мен түсініктерге назар аударыңыз.

Ауызша емтихан тапсырмас бұрын, айна алдында тұрып, мимикаға, жест-ишараға, қалыпқа назар аудара отырып, сіз үшін ең қиын сұрақтарға жауаптарды дауыстап айтқан дұрыс. Психологтар адамның емтиханға дайындалу (қабылдау) сәтіндегі жағдайының айырмашылығы неғұрлым көп екенін анықтады ақпаратты шығарады) және емтихан тапсырады (ақпаратты жаңғыртады), ақпаратты жадынан шығару соғұрлым қиын болады. Жауап беру кезінде материалды айтқан кезде, сіз осы екі күйді жақындастырасыз. Емтихан сұрақтарына жауаптарды біреуге (ата-аналарына, достарына, сыныптастарына) айту пайдалы.

Тәжірибелік тапсырмаларды жақсы орындауды үйренуді ұмытпаңыз. Оқыңыз оларды қалай орындағаныңызды, пайымдауыңыздың барысы қандай болғанын түсіндіріңіз.

      13. Емтиханға арналған консультацияға міндетті түрде қатысыңыз, онда сіз емтихан материалдары бойынша сұрақтарыңызды біле аласыз, мұғалімнің ұсыныстарын ала аласыз.

                                                                                             Емтихан қарсаңында

Материалды қайталау үшін емтихан алдында бір күн қалдырыңыз, ал ауызша емтихан алдында сұрақтарға жауаптарды біреуге немесе өзіңізге қайталауға уақыт қалдырыңыз.

Билеттерді ретімен қайталауға болмайды. Материалды рөлдік ойын түрінде қайталаңыз: билеттерді тарту және оларға жауап беру арқылы емтихан жағдайатын ролдік ойын өткізіңіз.

Осы рөлдік ойын барысында  дайындықты жүзеге асырыңыз: сұраққа жауап жоспарын жазыңыз, сұраққа жауап жазудың басқа формаларын қолданыңыз (жоспар-тезистер, тезистер, кестелер, сызбалар).

Кешкі сабақтардан бас тартыңыз, серуендеңіз және ерте ұйықтаңыз.

                                                                                                                                          Сәттілік тілейміз!

                                 Психологтың түлектерге берген кеңестері.

Емтихан уақытында психологиялық күйзеліс әрқашан болады. Бұл жағдайда стресс – бұл организмнің мүлдем қалыпты реакциясы.

Жеңіл эмоционалдық жарылыстар пайдалы, олар өнімділікке оң әсер етеді және ақыл-ой белсенділігін арттырады. Бірақ шамадан тыс эмоционалдық стресс, көбінесе, керісінше әсер етеді.

Мұның себебі, ең алдымен, оқиғаға деген жеке көзқарас болып табылады. Сондықтан жағдайға адекватты қатынасты қалыптастыру маңызды. Ол түлектерге емтиханға дайындалу және тапсыру үшін күштерін ақылмен бөлуге, ал ата–аналарға баласына дұрыс көмек көрсетуге көмектеседі.

Емтихандар – өмірлік сынақтардың бірі ғана, олардың көпшілігі әлі өтпеген. Толқуды арттырмау үшін оқиғаға тым жоғары мән бермеңіз.

Дұрыс көзқараспен емтихандар өзін-өзі растау және жеке тұлғаның өзін-өзі бағалауын арттыру құралы бола алады.

Алдыңызға қолыңыздан келетін мақсатты алдын ала қойыңыз. Ешкім әрқашан мінсіз бола алмайды. Жетістіктер әрқашан идеалмен сәйкес келмесе де, олар сіздің жеке жетістіктеріңіз.

Қателіктерден қорқудың қажеті жоқ. Ештеңе істемейтін адамның қателеспейтіні белгілі.

Табысқа жетуге бел буған адамдар өмірде сәтсіздіктерден аулақ болуға тырысқандарға қарағанда әлдеқайда көп жетістіктерге жетеді.

Сенімді болыңыз: мектепте оқыған әрбір адам бітіру емтихандарын тапсыра алады. Барлық тапсырмалар мектеп бағдарламасы негізінде құрастырылады. Дұрыс дайындалғаннан кейін сіз міндетті түрде емтихан тапсырасыз.

Кейбір пайдалы трюктар

Жұмысты бастамас бұрын, сіз шоғырлануыңыз керек – босаңсуыңыз және тынышталуыңыз керек. Босаңсыған зейін қарқынды, шектеулі зейінге қарағанда әлдеқайда тиімді.

Емтихан ережелерімен және рәсімдерімен алдын ала танысу емтихандағы тосын әсерді жояды. Тапсырмаларды шешуге жаттықтыру әр түрлі тапсырмаларды бағдарлауға, уақытты есептеуге көмектеседі.

Емтиханға дайындалу көп уақытты қажет етеді, бірақ ол барлық уақытты қажет етпеуі керек. Егер сіз монотонды жұмыспен ұзақ уақыт айналыссаңыз, зейін мен зейіннің шоғырлануы әлсірейді. Ақыл-ой әрекетін қозғалыс әрекетіне ауыстырыңыз. Шаршамау үшін серуендеуге және сүйікті хоббиіңізге дайындалудан бас тартудан қорықпаңыз, бірақ өзгерісті кешіктірмеңіз! 40-50 минуттық жаттығудан кейін 10-15 минуттық үзіліс жасау оңтайлы.

Мидың белсенді жұмыс істеуі үшін көп сұйықтық қажет, сондықтан қарапайым немесе минералды суды, көк шайды ішу пайдалы.

Ұйқы және демалыс режимін сақтаңыз. Психикалық стресстің жоғарылауымен ұйқы уақытын бір сағатқа арттырған жөн.

Материалды жаттауға арналған ұсыныстар

Ең бастысы – қайталануларды уақыт бойынша бөлу.

Бірден 15-20 минут ішінде, 8-9 сағаттан кейін және 24 сағаттан кейін қайталау ұсынылады.

Материалды ұйықтар алдында 15-20 минут бұрын және таңертең жаңа баспен қайталау пайдалы. Әрбір қайталау кезінде қателіктерді түсініп, қиын жерлерге назар аудару керек.

Материалды мәтінге жақын өз сөзіңізбен қайта шығарсаңыз, қайталау тиімдірек болады. Егер материалды 2-3 минут ішінде еске түсіру мүмкін болмаса, мәтінге жүгіну жақсы.

Ақпаратты ұзақ мерзімді жадқа көшіру үшін қайталаулар арасындағы уақыт аралығын бірте-бірте арттыра отырып, бір, екі және т.б. күннен кейін қайталаулар жасау керек. Бұл әдіс ұзақ уақыт есте сақтауды қамтамасыз етеді.

                           Емтихандық күйзелістің алдын алу

Балаңызға емтиханға дайындық пен тапсырудың қиын кезеңінде қалай көмектесе аласыз

Емтиханды өткізу процесі туралы ақпаратқа ие болу

Түсінумен және қолдау, сүйіспеншілік және оның күштеріне деген сенім

Сөгістерден бас тартыңыз, балаңызға сеніңіз.

Егер оқушы музыкамен жұмыс жасағысы келсе, бұған жол бермеудің қажеті жоқ, тек оның сөзсіз музыка болуын ұйымдастырыңыз.

Емтихандарға дайындалуға қатысуымен

Қандай оқу материалын қайталау керектігін талқылаңыз. Бірге дайындық жоспарын құрыңыз.

Түлектің "таңғы адам" немесе "үкі" екенін бірге анықтаңыз. Егер "бозторғай" - негізгі дайындық күндіз, егер "үкі" - кешке жүргізілсін.

Жазбаша емтихандарға дайындық жұмыстарын жүргізіңіз. Сынақ емтиханының ұзақтығын белгілеңіз (3 немесе 4 сағат), түлектің назарын аудармайтын жұмыс жағдайларын ұйымдастырыңыз. Қателерді түзетуге көмектесіңіз және олардың неліктен пайда болғанын талқылаңыз.

Режимді ұйымдастыру (бұл ата-аналар баласына емтиханға дайындалу кезінде уақыт пен күш-жігерді тиімді басқаруға көмектесе алады.

Дайындық кезінде бала жүйелі түрде қысқа үзілістер жасап тұруы керек.

Балаңызбен емтихан қарсаңында кешке ол дайындықты ертерек тоқтатып, серуендеуге шығып, уақытында ұйықтайтынына келісіңіз. Соңғы он екі сағат білім алуға емес, денені дайындауға жұмсалуы керек.

АТА-АНАЛАРҒА КЕҢЕСТЕР: БАЛАЛАРҒА ЕМТИХАНҒА ДАЙЫНДАЛУҒА ҚАЛАЙ КӨМЕКТЕСУГЕ БОЛАДЫ

       1.   Баланың емтиханда алатын ұпайларының саны туралы алаңдамаңыз және емтиханнан кейін баланы сынамаңыз. Балаңызға ұпай саны емес деген ойды сіңіріңіз 

        оның мүмкіндіктерін мінсіз өлшеумі.

      2. Емтихан қарсаңында баланың мазасыздығын арттырмаңыз - бұл тестілеу нәтижесіне кері әсер етуі мүмкін. Ата-ананың толқуы балаға әрқашан беріледі, ал егер

           ересектер шешуші сәтте өз эмоцияларын жеңе аласа,  бала жас ерекшеліктеріне байланысты эмоционалды түрде "бұзылуы" мүмкін.

Балаларды жігерлендіріңіз, оларды жақсы істегендері үшін мақтаңыз.

Олардың өзіне деген сенімділігін арттырыңыз, өйткені бала сәтсіздіктен қаншалықты қорқатын болса, соғұрлым қателіктер жіберу ықтималдығы артады.

Баланың әл-ауқатын қадағалаңыз, сізден басқа ешкім уақытында байқай алмайды және шамадан тыс жұмыспен байланысты баланың жағдайының нашарлауына жол бермейді.

Баланың дайындық режимін қадағалаңыз, шамадан тыс жүктемелерге жол бермеңіз, оған міндетті түрде іс-әрекеттерді демалыспен алмастыруы керек екенін түсіндіріңіз.

Үйде жаттығуға ыңғайлы орын беріңіз, үйдегілердің ешқайсысы кедергі жасамайтынына көз жеткізіңіз.

Тамақтануға назар аударыңыз баланың:ішінде қарқынды психикалық жүктеме кезінде оған құнарлы және әр түрлі тағамдар мен дәрумендердің теңдестірілген кешені қажет. Балық, сүзбе, жаңғақ, кептірілген өрік және т.б. мидың жұмысын ынталандырады.

Балаларға дайындық тақырыптарын күндерге бөлуге көмектесіңіз.

Баланы емтиханға дайындалу әдістемесімен таныстырыңыз. Барлық нақты материалдарды саралаудың мағынасы жоқ, тек негізгі ойларды қарап, материалдың мәні мен логикасын түсіну жеткілікті. Зерттелетін материалды жоспар бойынша ретке келтіре отырып, қысқаша, сызбалық үзінділер мен кестелер жасау өте пайдалы. Егер ол мүмкін болмаса, оған іс жүзінде қалай жасалатынын көрсетіңіз. Негізгі формулалар мен анықтамаларды парақтарға жазып, үстелдің үстіне, кереуеттің үстіне, асханаға және т.б. іліп қоюға болады.

Пән бойынша тест тапсырмаларының әр түрлі нұсқаларын дайындаңыз (қазір тест тапсырмаларының әр түрлі жинақтары бар). Баланы тестілеуге үйретудің маңызы зор, өйткені бұл форма әдеттегі жазбаша және ауызша емтихандардан өзгеше.

    12. Алдын ала тест тапсырмалары бойынша жаттығу кезінде балаңызды уақытында бағдарлауға және оны үлестіре білуге үйретіңіз. Сонда баланың бойында шеберлік болады       тестілеу барысында зейініңізді шоғырландырыңыз, бұл оған тыныштық береді және қажетсіз алаңдаушылықты жеңілдетеді. Егер бала сағат тақпаса, емтиханға міндетті түрде сағат беріңіз. 

       13.Емтихан қарсаңында балаңыздың дұрыс демалуын қамтамасыз етіңіз, ол демалып, дұрыс ұйықтауы керек.

       14.Емтихан кезінде балаларды келесілерге назар аударуға шақырыңыз:

· сұрақты соңына дейін мұқият оқып шығыңыз және оның мағынасын түсініңіз (тестілеу кезіндегі қателік - соңына дейін оқымай, бірінші сөздер бойынша олар қазірдің өзінде жауапты болжайды және оны енгізуге асығады);

·егер сіз сұрақтың жауабын білмесеңіз немесе сенімді болмасаңыз, оны өткізіп жіберіп, кейінірек оралу үшін белгілеңіз;

·егер мен берілген уақыт ішінде сұраққа жауап бере алмасам, өз түйсігіме сеніп, ең ықтимал нұсқаны көрсетудің мәні бар.

Және есте сақтаңыз: ең бастысы - баланың шиеленісі мен мазасыздығын азайту және іс-әрекетке қолайлы жағдай жасау.

                                   Отбасылық психотерапия.

 
Жасөспірімге емтиханға байланысты стрессті жеңуге қолдау көрсететін қолайлы психологиялық жағдай жасау қажет. Мұндай орта келесі әдістермен жасалады: 

Ата–аналардың баламен жиі қарым-қатынасы - оның іс-әрекеттері арасындағы үзілістерде, бірге тамақтану кезінде, кешке ұйықтар алдында. 

Бірлескен және күнделікті күннің оң нәтижелерін қорытындылау – кешке шай үстінде сіз балаңызға бір күнде ең жақсы нәтиже көрсеткеніңізді айта аласыз және одан емтиханға дайындалудағы жетістіктері туралы айтып беруін сұрай аласыз. Әрбір жетістік өзара көтермеленеді.

Емтихан тапсырудағы өткен жетістіктері туралы баламен бірлескен естеліктер.

Сіз балаңызға емтихандардағы және басқа сынақтардағы өз тәжірибелеріңіз туралы және оларды ойдағыдай жеңу тәжірибесі туралы айта аласыз.

Баламен қарым–қатынас стилі - оптимистік, жалынды, әзілқой.

Кез келген талпыныста табысқа жетудің бірінші қадамы - психологиялық көзқарас, мақсатқа қол жеткізілетініне абсолютті сенімділік. Баланы сәттілікке дағдыландыру керек, бірақ сонымен бірге мазасыз адамдардың нәтижелі өнер көрсетуіне кедергі болатын себептердің бірі олардың белгілі бір іс-әрекетті орындауға емес, оның салдары қандай болуы мүмкін екеніне көбірек көңіл бөлуі екені белгілі. . Сондықтан "Мен өте жақсы баға алуым керек", "Мен кез келген жағдайда жауап беруім керек", "Мен теореманы дәлелдеуім керек немесе мәселені шешуім керек ..." сияқты мақсат қою тиімсіз. нақты тұжырымдау.

Сәтсіздікке ұшырау мүмкіндігі оқушы үшін оның өмірлік сәтсіздігінің, адамдық кемшілігінің көрсеткішіне айналады. Мұндай қабылдау арқылы емтихан енді белгілі бір білімді тексеру ғана емес, адамның өзін–өзі бағалауынан, басқалардың алдында құрметінен айыруы мүмкін кедергі болып табылады. Бұл адам ретінде сезіну құқығын тексеру.

Бұған жол бермеу үшін сіз ата-анаңыз балаңыздың қабілеттеріне деген сенімділікті сақтауыңыз керек. Артыңызда сенімді тыл, сүйіспеншілікке толы адамдар болса, өзіңізді сенімді сезіну оңайырақ. Балаларын жақсы көрмейтін ата-аналар жиі кездесетін құбылыс емес, бірақ ата-ана махаббатына толық сенімді жасөспірімдер онша көп емес.

  Бұл қарама-қайшылық қарапайым деп түсіндіріледі. Ата-аналар, жақсы ниетпен, кемшіліктер туралы жиі айтады, қателіктерді көрсетеді.

 Сіз ересектерсіз, бала сізді түсінеді деп сенесіз, бірақ жасөспірімдер сөздердің тура мағынасына назар аударады.

Өздерінің кемшіліктері туралы жиі еститін және материалдық емес сүйіспеншілік, эмоционалдық қолдау, көңіл бөлу және қамқорлық туралы сирек еститін балалар бәріне күмәндана бастайды
(өзіне деген қарым-қатынаста, өзін-өзі бағалауда). 

Балаңызға өмірлік жағдайларға қарамастан, оны жақсы көретінін тікелей айтудан қорықпаңыз, өз сезімдеріңіз туралы сөйлесіңіз, олар жай дәрістерден немесе ұзақ дәрістерден гөрі түсінікті.("Сен сабақ оқуын керек", "Қыдыра бермей анау мынауды істешейі").